آشنایی با نرم افزارهای کاربردی در تصویربرداری پزشکی

اف اس ال یا FSL ( FMRIB Software Library) نام جعبه‌ابزار نرم‌افزاری (مجموعه‌ای از نرم‌افزارهای تحلیلی) است که برای کاربردهای پژوهش مغز در علوم تصویربرداری پزشکی ساخته شده‌ است.

این مجموعه  که توسط گروه مدلسازی وآنالیز مرکز تصویربرداری کارکردی مغز (FMRIB) در دانشگاه آکسفورد طراحی شده ‌است برای محیط های لینوکس نوشته شده و احتیاج به نصب یک ماشین مجازی (virtual machine) برای راه اندازی در محیط ویندوز دارد.

این بانک نرم‌افزاری دارای ابزارهای تحلیلی (analyzing tools) فراوانیست که به منظور پردازش تصاویر ام آر آی، اف ام آر ای، و دی تی آی که تصویرگیری تانسور پخش ( Diffusion Tensor Imaging) یا به اختصار DTI، نوعی روش تصویرگیری در ام آر ای است. در این روش، آناتومی رشته‌های ماده سفید مغزی را می‌توان بوسیله گرادیانهای میدان مغناطیسی متفاوتی از روش تصویربرداری پخش وزنی نقشه برداری کرد؛ طراحی گردیده. مهمترین این ابزار عبارتند از:

  • FAST
  • FLIRT
  • BET
  • SUSAN
  • FEAT
  • MELODIC ICA
  • FDT
  • POSSUM
  • FSL VIEW

این نرم‌افزار برای دانلود و استفاده رایگان می‌باشد.

ایمج جی یا( Image J( Image Processing and Analysis in Java 

این نرم افزار که توسط موسسات ملی بهداشت ایالات متحده آمریکا طراحی شده است بر روی پلاتفورم جاوا نوشته شده و استفاده بسیاری در تصویربرداری پزشکی دارد.

این نرم‌افزار ناظر (viewer) دارای پلاگین‌ها و ابزار تحلیلی (analyzing tools) و هدایت گرافیکی (navigation) فراوانیست که برای دیدن تصاویری همچون تصاویر ام آر آی طراحی گردیده.

این نرم‌افزار برای دانلود و استفاده رایگان می‌باشد.

از ایمج جی حتی برای تحلیل و آنالیز تصاویر نجوم نیز استفاده شده است.

منگو (Mango) (Multi-Image Analysis and Navigation GUI) نام نرم‌افزاری آزمایشی دیگریست که در تصویربرداری پزشکی کاربرد دارد.

این نرم افزار که توسط مرکز پژوهش های تصویری مرکز علوم درمانی تگزاس در سن آنتونیو طراحی شده‌است بر روی پلاتفورم جاوا نوشته شده و نیاز به نسخه JRE Version ۵٫۰ دارد.

این نرم‌افزار ناظر (viewer) دارای پلاگین‌ها و ابزار تحلیلی (analyzing tools) و هدایت گرافیکی (navigation) فراوانیست که به منظور رقابت با نرم‌افزار ایمیج جی طراحی گردیده.

این نرم‌افزار نیز برای دانلود و استفاده رایگان می‌باشد.


منبع: ویکی پدیا و گوگل ایمیج


EBCT وMDCT

منبع دانشنامه ویکی پدیا

نمره اگتستون ( Agatston score) نوعی کمیت برای سنجش بار کلسیم (Calcium burden) در آترواسکلروسیس و یا بیماری شریان‌های کرونری است.

تصلب شرایین یا آترواسکلروزیس (atherosclerosis) نام یک بیماری در رگ‌ها است، و نوعی آرتریواسکلروزیس است که با رسوب لیپید و مواد دیگر بر روی دیواره داخلی برخی رگ‌ها مشخص می‌گردد. نتیجه این فرایند تشکیل پلاک‌های فیبری-چربی (آتروما) بوده که با افزایش سن رفته رفته ازدیاد می‌یابد و موجب تنگی رگ (استنوزیس) و یا دیگر عواقب می‌گردد.

این کمیت را توسط مقطع‌نگاری رایانه‌ای با پرتو الکترون می‌سنجند. بر طبق تعریف، نمره اگتستون برابر حاصلضرب مساحت ناحیه آسیب کلسیمی (Calcific lesion) در یک فاکتور وزنی (weighting factor) می‌باشد که وابسته به بیشینه سیگنال ضایعه(lesion) می‌باشد.

مقطع‌نگاری رایانه‌ای با پرتو الکترون یا سی تی پرتوالکترونی ( electron beam computed tomography) یا EBCT نوعی مقطع‌نگاری رایانه‌ای است. در این نوع مقطع‌نگاری رایانه‌ای که به EBCT موسوم گشت، از حرکت غیر مکانیکی منبع پرتوهای ایکس استفاده می‌شود. در این سیستمها از یک حلقهٔ تنگستنی استفاده می‌شود که دید زاویهٔ ۲۱۰ درجه را پوشش می‌دهد، و در عوض از میادین الکترومغناطیسی برای انحنا دادن به پرتو به زاویه معینی استفاده می‌گردد.

این سیستم‌ها در دهه ۱۹۷۰ در دانشگاه کالیفرنیا، سان‌فرانسیسکو توسط تیمی به رهبری D. Boyd اختراع گردید.

سیستمهای EBCT از نسل پنجم طرحهای تکامل مقطع‌نگاری رایانه‌ای هستند.

نمره اگتستون را اغلب با همین نوع سیستمها می‌سنجند.

ویژگی برتر این سیستمها قابلیت دریافت داده در فواصل زمانی بسیار کوتاه (حدود ۵۰ میلی ثانیه) است. لیکن این سیستمها نسبتا پیچیده بوده، و فقط برای تصویربرداری قلبی استفاده می‌شده‌اند، و از ۲۰۰۳ به این سو (در امریکا)، توسط سیستمهای MDCT جایگزین گردیده‌اند.

MDCT توموگرافی کامپیوتری مولتی دتکتور می باشد.

ویژگی EBCT MDCT
منبع پرتو ایکس یک هدف پرتو الکترونی یک تیوب پرتو ایکس چرخنده
آشکارساز یک آشکارساز چندین ردیف آشکارساز
هندسهٔ اسکن هدف و آشکارساز هر دو ثابت دهانه (gantry) چرخنده
وضوح زمانی ۱۰۰ میلی ثانیه ۲۵۰ میلی ثانیه
وضوح فضایی (۰٫۸) (۰٫۸) (۲٫۵) میلیمتر مکعب (۰٫۵) (۰٫۵) (۱٫۰) میلیمتر مکعب
پرتودهی ۱٫۵ میلی سیورت ۹ میلی سیورت

مقایسه سیستمEBCT و MDCT

آشنایی با مانیتور ها در رادیولوژی

در اين مقاله قصد داريم به مباحثي كه براي آشنايي ابتدايي با مونيتورها و تفاوت هاي اساسي بين مونيتورهاي CRT با تیوب های کاتدی و مونيتورهاي LCD با كريستال هاي نمايشگر مايع بپردازيم .بطور خلاصه دو تكنولوژي نمايشگر در صنعت كامپيوتري پديدار شده است تكنولوژی CRT و LCD.تکنولوژی CRT در مقایسه با LCD  از قدمت بیشتری برخوردار است و به نسبت تکامل یافته تر در حالی که LCD کماکان يك نوآوري به حساب مي آيد و برخلاف CRTدر آن  توليد و تعديل نوربه صورت  فيزيكي مجزا است.

مونيتورهاي CRT جثه بزرگ و وزن زيادي دارند به همين دليل جابجا كردن آنها با دشواري همراه است در حالي كه مونيتورهاي LCD  سبك و باريك هستند و جاي كمتري مي گيرند. تكنولوژي بر پايه توانایی كريستال هاي مايع  درانتقال و تغيير نور پولاريزه تحت تاثير جريان الكتريكي است.

يك مونيتور LCD  متشکل از چندين لايه لامپ هاي نوري  به همراه يك صفحه LCD است كه شامل مواد كريستالي مايع در قالب پيكسل هاي باريك رنگي بوده و به موجب آن تصوير را در صفحه تشكيل مي دهند.

پارامتر هاي نمايش در مونيتورها:

برخی اصطلاحات و پارامترهای تخصصی مونیتورها و اهمیت این پارامتر ها  در درجه بندی و انتخاب یک مونیتور متناسب با کارایی بخش های رادیولوژی به شرح زیر است:

به ادامه مطلب بروید!
ادامه نوشته

اولین جشنواره علمی دانشجویان علوم پرتو

اولین جشنواره علمی - پژوهشی دانشجویان علوم پرتوی سراسر کشور

۱۶ و ۱۷ آبان ۸۹

شیراز

دانشجویان عزیز

با خوشوقتی به اطلاع می رساند که با استعانت از خداوند متعال اولین جشنواره علمی - پژوهشی دانشجویان علوم پرتوی سراسر کشور با حمایت دانشگاه علوم پزشکی شیراز وباهمکاری مرکزتحقیقات علوم پرتوی درتاریخ 16-17 آبانماه سال جاری درمحل تالارهای سیناوصدرا، در شهرشیرازبرگزار می گردد. برگزارکنندگان این جشنواره بزرگ علمی انتظاردارند این گردهمایی عامل موثری درارتقای سطح دانش وروحیه همکاریهای پژوهشی برای انجام تحقیقات کاربردی درحیطه های مختلف علوم پرتوی باشد. بی شک حضوردانشجویان رشته های مختلف وابسته به علوم پرتوی دراین جشنواره علاوه برکمک به ایجاد انگیزه درشرکت کنندگان برای تلاش هرچه بیشتردرعرصه دانش وپژوهش ، موجب تقویت همکاریهای بین بخشی وتبادلات علمی درون دانشگاهی وبین دانشگاهی خواهد گردید.همچنین ذکراین نکته ضروری است که باتوجه به ضرورت توسعه فعالیتهای پژوهشی دردانشجویان ، جوایز ویژهای ازسوی ریاست محترم دانشگاه علوم پزشکی شیراز برای پژوهشگران جوان درنظرگرفته شده است.    

  سمیه دلاوری فر                     دکتر سید محمد جواد مرتضوی

دبیر علمی جشنواره                سرپرست مرکز تحقیقات علوم پرتوی

سوالات ارشد 89

دانلود سوالات ارشد ام آر آی سال 89

کلید نهایی ارشد ام آر آی سال 89

 

دانلود سوالات ارشد رادیوبیولوژی سال 89

کلید نهایی ارشد رادیوبیولوژی 89

 

دانلود سوالات ارشد آناتومی 89

کلید نهایی ارشد آناتومی 89

 

دانلود سوالات ارشد فیزیک پزشکی 89

کلید نهایی ارشد فیزیک پزشکی 89

جهت دریافت سوالات دیگر رشته ها به سایت olumpezeshki.com مراجعه کنید

شب قدری التماس دعا!

مهمان تو ام ای جان

زنهار مخوسب امشب

ای جان  و دل مهمان

زنهار مخوسب امشب

روی تو چو بدر آمد

امشب شب قدر آمد

ای شاه همه خوبان

زنهار مخوسب امشب

مولانا

 

بمب اتم؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟

بمب اتمی نام رایج وسایل انفجاری است که در آن‌ها از انرژی آزاد شده در فرآیند شکافت هسته‌ای، یاگداخت هسته‌ای برای تخریب استفاده می‌شود. بمب‌های اتمی که برمبنای گداخت کار می‌کنند نسل نوین بمب اتمی هستند و قدرتی بسیار بیشتر از بمب‌های شکافتی دارند. مبنای آزاد شدن انرژی در هر دو نوع بمب اتمی تبدیل ماده به انرژی (E = mc2)است اما در بمب‌های گداختی جرم بیشتری از ماده به انرژی تبدیل می‌شود. نخستین بمب اتمی که بمبی پلوتونیومی(از نوع شکافتی) بود در سال ۱۹۴۵م در جریان جنگ جهانی دوم در آمریکا ساخته و در شانزدهم ژوئیهٔ ۱۹۴۵م در صحرای آلاموگوردو در نیو مکزیکوی آمریکا آزمایش شد. آمریکا تنها کشوری است که از بمب اتمی (شکافتی-اورانیومی در هیروشیما وشکافتی - پلوتونیومی در ناگازاکی) استفاده نظامی کرده‌است. شوروی در سال ۱۹۴۹ دارای بمب اتمی شد.

اختراع این سلاح،ریشه طولانی در تاریخ علم فیزیک و شیمی دارد اما استفاده از دانش به دست آمده، برای ساخت بمب اتمی بیشتر به روبرت اوپنهایمر و ادوارد تلر نسبت داده می‌شود.

اولین تلاش‌ها در جهت ساخت بمب اتمی در آلمان نازی آغاز گشت. در این دوران، شیمیدانی به نام پل هارتک از اساتید دانشگاه هامبورگ به توان بالقوه نیروی اتمی برای کاربردهای نظامی پی برد. وی در ۲۴ فوریه ۱۹۳۹ امکان استفاده از انرژی هسته‌ای به عنوان یک سلاح با توان تخریبی نا محدود را طی نامه‌ای به وزارت جنگ در برلین اطلاع داد. به‌دنبال این امر گروهی برای تحقیق در این رابطه تشکیل شد و وارنرهایزنبرگ فیزیکدان برجسته آلمانی به طور غیر رسمی سرپرست تیم تحقیقاتی آلمان برای ساخت بمب هسته‌ای گشت.در همین زمان، آلبرت انیشتین طی نامه معروف خود به روزولت رئیس جمهور وقت آمریکا خطر دستیابی آلمان به تولید بمب اتمی را گوشزد کرد. متعاقب این اخطار روزولت دستور ایجاد پروژه منهتن با هدف تحقیق در این رابطه و تولید بمب اتمی را با همکاری کشور انگلستان صادر کرد. برای این پروژه تأسیساتی در لوس آلاموس در ایالت نیومکزیکو، اوک ریج ایالت تنسی و همفورد ایالت واشنگتن به کار گرفته شدند و تیمی از برجسته‌ترین دانشمندان آن دوران به استخدام این پروژه در آمدند. محققان آلمانی هرگز موفق به طراحی و ساخت بمب اتمی نشدند.(کاملا اشتباه است اولین بمب ساخت المان بوده در المان غربی ازمایش شد ولی نتیجه بخش نبوده به علت کم تر غنی شده اورانیوم طبق کتاب بمب اتم نازی.) اما تیم آمریکایی به سرپرستی فیزیکدان برجسته، جی آر اوپنهایمر موفق به ساخت عملی اولین بمب هسته‌ای بود که در ۱۶ جولای ۱۹۴۵ در ناحیه‌ای موسوم به ترینیتی در نیومکزیکو آزمایش شد.

به فاصله کوتاهی در ۶ آگوست ۱۹۴۵،بمب افکن اسکادران ۵۰۹ نیروی هوایی آمریکا موسوم به Enola Gay(که اکنون در موزه‌ای در واشنگتن نگهداری می‌شود)، از پایگاهی در جنوب اقیانوس آرام به پرواز در آمد و در ساعت ۸:۱۵ دقیقه به وقت محلی، بمب موسوم به پسر کوچک را بر شهر هیروشیما منفجر ساخت. این بمب که در طراحی آن از ۶۴ کیلوگرم اورانیوم استفاده شده بود، از ارتفاع ۹۶۰۰ متری رها شد و در ارتفاع ۵۸۰ متری سطح زمین با شدتی معادل با انفجار ۱۵ هزار تن TNT منفجر شد. مجموع تلفات اولیه و کشته شدگان ناشی از عوارض این انفجار را بالغ بر ۱۴۰۰۰۰ نفر تخمین می‌زنند. سه روز بعد در ۹ آگوست انفجار بمب مرد چاق در شهر ناکازاگی موجب مرگ ۷۴۰۰۰ نفر دیگر شد. این بمب که از پلوتونیوم به عنوان ماده شکافت پذیر استفاده می‌کرد، انفجاری به شدت ۲۱ کیلوتن TNT ایجاد کرد. بمب دیگری نیز در پروژه منهتن تولید شده بود که هرگز از آن استفاده نشد.

پس از پایان جنگ دوم جهانی دانشمندان در آمریکا به تحقیق در رابطه با تسلیحات هسته‌ای ادامه دادند. اگرچه این تصور وجود داشت که هیچ کشوری دیگری در دنیا نمی‌تواند تا پیش از سال ۱۹۵۵ به فنآوری ساخت سلاح هسته‌ای دست یابد، اما کلاوس فیوکس یکی از فیزیکدانان آلمانی که در رابطه با مواد فوق انفجاری (High Explosive) با تیم اوپنهایمر همکاری می‌کرد، طرح‌ها و جزئیات طراحی بمب آزمایش شده در ترینیتی را در اختیار جاسوسان شوروی قرارداد. به این ترتیب در ۲۹ آگوست ۱۹۴۹ اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی اولین آزمایش اتمی خود را با موفقیت انجام داد و غرب را در وحشت فرو برد. این انفجار اثر زیادی در تسریع جنگ سرد گذارد و موجب ایجاد رقابت تسلیحاتی بین آمریکا و شوروی گردید.

پس از آن ایالات متحده جهت حفظ برتری تسلیحاتی خود ، تحقیق در رابطه با ساخت بمب گداختی(یا هیدروژنی) یا به عبارت دقیقتر ، تسلیحات گرما-هسته‌ای (Termo- Nuclear) را آغاز کرد.پیش از این اوپنهایمر به دلیل اتخاذ مواضعی علیه ساخت تسلیحات هسته‌ای از سرپرستی پروژه کنار گذارده شد و ادوارد تلر هدایت عملی پروژه ساخت بمب هیدروژنی را برعهده گرفت. نخستین آزمایش یک وسیله گرما-هسته‌ای با اسم رمز مایک در نوامبر سال ۱۹۵۲ در جزیره کوچکی به نام الوگالب در مجاورت انی وتاک در جزایر مارشال انجام شد.وزن تجهیزات به کار رفته در این انفجار شامل دستگاه‌های تبرید به بیش از ۶۵ تن می‌رسید. از آنجایی که در این سیستم مستقیما از ایزوتوپهای دوتریوم و تریتیوم مایع استفاده می‌شد، به آن لقب بمب خیس(wet bomb) داده بودند .پیش بینی می‌شد که قدرت این انفجار معادل یک یا دو مگاتن تی ان تی باشد. اما برخلاف انتظار شدت انفجار معادل ۱۰٫۴ مگاتن تی ان تی بود. نتایج انفجار بسیار هراسناک بود. قطر گوی آتشین حاصل از این انفجار به ۵ کیلومتر رسید. جزیره الوگالب تقریباً تبخیر شد و حفره‌ای به عمق ۸۰۰ متر و شعاع دهانه ۳ کیلومتر برجای ماند.

ادامه اش جالب تره!!!!!!!!!

ادامه نوشته

اشعه ایکس مهربون شده!

این عکس ما رو به سال ۱۹۲۰ پرتاب می کنه! سالهایی که خطر اشعه ایکس هنوز شناخته نشده بود! سال هایی که از سرب کوبی و روپوش سربی و حتی محفظه سربی تیوب خبری نبود! سال هایی که رادیولوژیست ها به دلیل سرطان یکی بعد از دیگری از بین می رفتن! اشعه ایکس اون روزها نامهربون بود! اما حالا یه دوست مهربون شده! دوستی که نه تنها آسیبی نمیرسونه بلکه کاری میکنه که پزشک راحت تر درد بیمار رو بفهمه! البته منظورم از پزشک از اون پزشکان با سواد و با وجدانه! دیروز روزشون بود!یاد همه  پزشکان با وجدان و متعهد و باسوادی که توی مسیر پیشرفت علم رادیولوژی جانشون رو از دست دادن گرامی می داریم!