باریم انما اینتراوازیشن

بیمار خانم 72ساله با درد مزمن شکم و سابقه
فشار خون بالا. کولونوسکوپی تشخیصی انجام شد اما با توجه به زاویه تنگ خم طحالی کولون، کولونوسکوپی کنسل شد و برای باریم انما فرستاده شده است. در باریم انما توسط یک کارشناس با تجربه کاتتر بالون دارتعبیه شد و 100 میلی لیتر باریم با غلظت 60 درصد تزریق شد. در حین ترزیق کنتراست از رکتوم خارج و وارد واژن و رحم شد. این روش بلافاصله متوقف شد و کاتتر حذف شد. بیمار از ناراحتی شکم شکایت کرد. همچنین از نظر بالینی با تاکیکاردی و خونریزی جزئی واژینال مواجه شد. بنابراین سی تی اسکن کامل شکم و لگن انجام شد.

در تصاویر سی تی اسکن باریم در داخل پارانشیم کبد، طحال، رحم و بن بست داگلاس مشاهده شد. باریم به وسیله گردش خون پورتال از طریق شبکه وریدی واژن وارد شده است.
تشخیص: باریم انما اینتراوازیشن
درمان: بیمار تحت مراقبت ویژه قرار گرفت و درمان های حمایتی و آنتی بیوتیک های وسیع الطیف دریافت نمود و بعد از بهبودی کامل مرخص شد.
Findings
Fluoroscopy: Image shows vaginal intubation with rectal balloon catheter. Barium sulfate contrast can be seen within the vagina and uterus.
CT: Plain CT of the abdomen shows barium within the liver parenchyma, spleen, uterus, and the pouch of Douglas. The barium had intravasated into the portal circulation through the vaginal venous plexus.
Diagnosis: Barium enema intravasation

باریم انما اینتراوازیشن یکی از عوارض نادر باریم انما محسوب می شود. اگرچه نادر است ولی می تواند بسیار خطرناک باشد وقتی که آمبولی ریه ایجاد کند باعث مرگ ناگهانی بیمار می شود.

میزان مرگ و میر ناشی از آمبولی ریه 67 درصد گزارش شده. اینتراوازیشن معمولا در زنان مسن بالای 60 سال اتفاق می افتد به احتمال زیاد عوامل موثر عبارتند از: ضعف عضلات ناحیه پرینئال، آتروفی واژن، بیقراری بیمار و استفاده از کاتتر بالون دارهمچنین چاقی، جراحی های قبلی کولون، فشار خون بالا، کولونیک واژینال پرفوریشن و بیماریهای مزمن می توانند از عوامل خطر ساز اینتراوازیشن باشند.
توصیه میشود در بیماران مسن و دارای ریسک بالا از پروسیجرهای ایمن تری استفاده شود و کنتراست محلول در آب و استفاده نکردن از کاتتر میتواند خطر ایجاد مشکلات اینچنینی را برای بیمار کاهش دهد. همچنین این نوع بیماران باید در مراکزی مورد تصویربرداری قرار بگیرند که مجهز باشند مانند بیمارستان ها

ترجمه سارا محمدی از وبسایت auntminnie.com

مقایسه ماموگرافی و ترموگرافی

Comparing mammography and thermography

Last reviewed Wed 29 March 2017

By Goretti Cowley

Reviewed by Suzanne Falck, MD, FACP

translated by sara mohammadi

مقایسه ماموگرافی و ترموگرافی

غربالگری سرطان پستان در زنانی که فاقد علائم فیزیکی هستند صورت می گیرد.

نتایج غربالگری سرطان پستان به زنان کمک می کند که در مراحل اولیه سرطان شناسایی شده و کمتر در معرض درمان های تهاجمی قرار بگیرند.

در حال حاضر بحث بسیار زیادی در مورد روش هایی که باید برای غربالگری استفاده شود وجود دارد و این که زنان چگونه باید غربالگری شوند.

در حال حاضر ماموگرافی روش غربالگری است که توصیه می شود .

ماموگرافی چیست؟

در حین یک ماموگرافی، پستان بین دو صفحه فشرده می شود و اشعه ایکس از میان بافت پستان عبور می کند. تصویری که گرفته شده است ماموگرام نامیده می شود.

برخی از پستان ها بافت متراکمی دارند که به صورت سفید دیده می شوند. که این حالت می تواند تصویر تومور را بپوشاند زیرا تومور هم سفید دیده می شود.

سایر پستان ها از بافت چربی با دانسیته پایین تشکیل شده اند که در ماموگرام خاکستری دیده می شوند. در این نوع پستان ها تومورهای سفید یا کلسیفیکاسیون های موجود به راحتی قابل مشاهده است.

مزایا

برخی از شواهد نشان می دهد که غربالگری ماموگرافی با کاهش تعداد زنانی که از سرطان پستان می میرند، مرتبط است.

با این حال، گروه های مختلف، داده ها را به روش های مختلف تفسیر می کنند.  بعضی از کارشناسان می گویند که غربالگری هیچ مزیتی ندارد، در حالی که دیگران آن را توصیه می کنند.

 

کسانی که به غربالگری با ماموگرافی معتقدند، برآورد می کنند که در طول 10 سال آینده، برای هر 10000 زن که به طور منظم ماموگرافی انجام می دهند، تعداد زنانی که زندگی خود را از طریق ماموگرافی نجات می دهند تقریبا به صورت زیر می باشد:

 

5 نفر از 10000 زن 40 تا 49 سال

 

10 نفر از 10000 زن 50 تا 59 ساله

 

42 نفر از 10000 زن 60 تا 69 ساله

 

مزایای ماموگرام برای زنان در گروه های پر خطر مانند زنان مسن تر و یا زنان مبتلا به سابقه سرطان پستان در خانواده بیشتر است.

 

خدمات پیشگیرانه نیروی کار ایالات متحده(USPSTF)  توصیه می کند که تنها زنان بالای 50 تا 74 ساله هر 2 سال یکبار غربالگری ماموگرافی را انجام دهند. سازمان های دیگر دارای توصیه های متفاوت هستند، همانطور که در ذیل ذکر می شود.

 

خطرهای بالقوه

 

برخی از خطرات احتمالی وجود دارد که به نظر می رسد با ماموگرافی ارتباط دارد  که عبارتند از:

 

ماموگرافی نیاز به تکرار در معرض تابش قرار گرفتن دارد ، که ممکن است در صورت استفاده بیش از حد در طول عمر باعث ایجاد خطر بسیار کوچک  سرطان باشد.

 

ماموگرافی می تواند  به تشخیص سرطان های غیر تهاجمی و درمان آن منجر شود زمانی که درمان لزوما ضروری نیست.

 

ماموگرافی برای زنان دارای بافت متراکم و دنس پستان یا ایمپلنت های پستانی موثر نیست.

 

ماموگرافی می تواند زنان را به انتخاب ماستکتومی دو طرفه به عنوان اقدامی پیشگیرانه سوق دهد.

 

ماموگرافی  به میزان زیادی نتایج مثبت کاذب دارد که می تواند بیوپسی های غیر ضروری و غربالگری اضافی را به همراه داشته باشد. نتایج مثبت کاذب نتایجی هستند که نشان می دهند در زمان حاضر سرطان وجود دارد.

 

در سال 2009، USPSTF  در پیشنهاد 2002خود برای ماموگرافی هر 1-2 سال برای زنان 40 سال و بالاتر تجدید نظر کرد. یکی از دلایل این تغییر تعدادی از مطالعات است که نشان می دهد خطر نتایج مثبت کاذب زمانی که غربالگری در سن جوانی شروع شود و هر ساله انجام شود افزایش می یابد.

 

USPSTF  اکنون توصیه می کند که فقط زنان بالای 50 تا 74 ساله هر 2 سال یکبار ماموگرافی غربالگری را انجام دهند. اگر چه این توصیه با آنچه که در بسیاری از کشورهای اروپایی و همچنین با توصیه هایی که در برخی از سازمان های دیگر ایالات متحده ارائه می شود، متفاوت است.

 

همانطور که نشان داده شده است، بحث داغی در مورد سیاست ماموگرافی ایمن و عمل ادامه دارد. با توجه به بحث، فناوری های جدید در حال ظهور به عنوان گزینه های جایگزین برای غربالگری سرطان پستان پیشنهاد می شوند.

 

ترموگرافی چیست؟

 

ترموگرافی آزمایشی است که تغییرات دما را روی سطح پوست تشخیص می دهد و ثبت می کند.

 

تصویربرداری حرارتی دیجیتال مادون قرمز (DITI)، یک نوع ترموگرافی مورد استفاده در غربالگری سرطان پستان، از دوربین حرارتی مادون قرمز استفاده می کند تا تصویری از دمای مناطق مختلف سینه را نشان دهد. دوربین این الگوها را بعنوان نوعی نقشه گرمایشی نشان می دهد.

 

 

حضور رشد سرطانی با ایجاد رگ های خونی بیش از حد و التهاب در بافت پستان همراه است. این ها بر روی تصویر مادون قرمز به عنوان مناطق با درجه حرارت بالاتر پوست نشان داده می شود.

 

مزایا

 

این روش غیر تهاجمی، غیر تماسی و بدون فشرده سازی پستان صورت می گیرد.

 

این روش پستان را تحت تابش اشعه ایکس قرار نمی دهد و همیشه ایمن است.

 

ترموگرافی می تواند تغییرات عروقی در بافت پستان مرتبط با سرطان سینه را سال ها قبل از روش های دیگر غربالگری تشخیص دهد.

 

برای تمام زنان از جمله کسانیکه بافت متراکم پستان و یا ایمپلنت های پستانی دارند مناسب است.

 

در ترموگرافی تغییرات هورمونی بر نتایج تاثیری ندارد.

 

اشکالات

 

ترموگرافی نتایج مثبت کاذب زیادی دارد  که می تواند موجب شود که زنان مجبور باشند که ماموگرافی استاندارد را انجام دهند.

 

ترموگرافی نتایج منفی کاذب زیادی دارد که می تواند باعث شود زنان از انجام ماموگرافی استاندارد اجتناب کنند و احساس کنند به اندازه کافی مورد بررسی قرار گرفته اند.

 

ترموگرافی به ندرت تحت پوشش بیمه قرار می گیرد.

 

نتیجه منفی کاذب یعنی سرطان در زمان حاضر وجود ندارد. استرس ناشی از سطح بالای نتایج مثبت کاذب و منفی کاذب اهمیت دارد همانطور که در سایر روش های غربالگری وجود دارد.

 

سایر روش ها

 

سونوگرافی

 

ام آر آی

 

سونوگرافی و ام آر آی روش های پیگیری هستند که به زنانی که ماموگرافی مثبت داشته باشند توصیه می شود.

 

سونوگرافی به خصوص در مورد تشخیص یک توده جامد از یک کیست حاوی مایع موثر است.

 

تشخیص  ساختار کلسیفیکاسیون در سونوگرافی تنها مشکل است بنابراین با ماموگرافی برای ارزیابی دقیق تر بافت پستان ترکیب می شود.

 

MRI پستان از میدان های مغناطیسی برای ایجاد یک تصویر از پستان استفاده می کند.در این مورد اندازه سرطان مورد توجه است و برای تومورهای دیگر مورد استفاده قرار می گیرد.

 

تصمیم گیری آگاهانه

 

هر دو تست ماموگرافی و ترموگرافی میتوانند حضور سرطان را نشان دهند، اما تنها با بیوپسی میتوان به تشخیص قطعی رسید. با بیوپسی یک نمونه بافت را  بر می دارند و برای آزمایش زیر میکروسکوپ قرار می دهند.

 

به نظر می رسد تا به امروز شواهد کافی برای توصیه به استفاده از thermography به تنهایی برای غربالگری سرطان پستان وجود ندارد. کالج رادیولوژی آمریکا Thermographyرا برای تشخیص بالینی سرطان پستان تایید نمی کند.

 

اداره غذا و داروی ایالات متحده (FDA) نیز هشدار می دهد که "ترموگرافی جایگزینی برای غربالگری ماموگرافی نیست" و همچنان توصیه می شود که مطابق دستورالعمل های ملی ماموگرام منظم به منظور مراقبت های بهداشتی تخصصی توصیه شود.

 

با این حال، خطرات ماموگرافی نباید سبک شمرده شوند  و باید جستجوی روش های جدید جایگزین غربالگری ادامه یابد. هر چه گزینه های غربالگری بیشتری در دسترس باشد، زنان می توانند تصمیمات آگاهانه تری در مورد چگونگی  و نحوه ی غربالگری درست داشته باشند.

 

اندازه گیری اختلاف طول اندام تحتانی leg-length discrepancy (LLD)

در رادیولوژی روش های مختلفی برای اندازه گیری(LLD) اندازه گیری اختلاف طول اندام تحتانی وجود دارد.
1. تلئورونتگنوگرام (teleoroentgenogram)
تلئورونتگنوگرام روشی است که در آن بیمار مقابل کاست بزرگ به صورت AP می‌ایستد و از فاصله‌ی cm180 به مرکز فیلم یک اکسپوز انجام می‌شود. در این روش باید هر دو کشکک کاملاً در قدام قرار بگیرد.
2. ارتورونتگنوگرام (orthoroentogenogram)

ارتورونتگنوگرام
این روش برای کاهش بزرگنمایی از سه اکسپوز روی یک فیلم بهره می‌گیرد. به این صورت که روی یک کاست بزرگ 17×14 اینچ بیمار به صورت سوپاین دراز می‌کشد و بی‌حرکت می‌ماند و سه نقطه‌ی لگن، زانو و مچ‌پا مورد اکسپوز قرار می‌گیرد.
3. اسکنوگرام (alignment view)
نام اسکنوگرام از روشی به نام Slit Scanography که در سال 1937 ابداع شده گرفته شده است. Slit Scanography روشی است که در آن اشعه ایکس از یک شکاف باریک از کلیماتور به فیلم تابیده می‌شود درحالی‌که تیوب در حال حرکت است.alignment view

در روش اسکنوگرام بیمار سوپاین روی میز رادیوگرافی می‌خوابد و یک خط‌کش رادیواوپک روی میز بین دو اندام تحتانی وی قرار دارد. فاصله بیمار تا تیوب 101 سانتی‌متر است و از کاست 43×14 اینچ استفاده می‌شود. سه تصویر AP جداگانه با تمرکز روی لگن، زانو و مچ‌پا روی یک کاست بدست می‌آید. بیمار در حین اکسپوزها بی‌حرکت است و کاست حرکت می‌کند. این روش در اطلس مریل به نام اسکنوگرام معرفی نشده است.
4. CR اسکنوگرام
در این روش سه کلیشه از لگن، زانو و مچ‌پا به صورت ایستاده تهیه می‌شود و FFD=203cm. سپس با استفاده از نرم‌افزار Stitching کلیشه‌های بدست آمده را به هم وصل می‌کنند و با ابزارهای اندازه‌گیری LLD را بدست می‌آورند.
5. DR اسکنوگرام
این روش مشابه CR انجام می‌شود، و تفاوت آن در گیرنده تصویر است.
6. سونوگرافی
7. سی‌تی اسکن
در این روش از هر دو استخوان ران تا ساق‌پا یک AP اسکات ویو انجام می‌شود که از سر فمور تا کاندیل داخلی فمور اندازه‌گیری می‌شود.
8. MRI
در این روش یک تصویر T1W با توالی اسپین‌اکو به صورت کرونال از اندام تحتانی گرفته می‌شود که سر فمور تا کاندیل داخلی فمور اندازه‌گیری می‌شود.

منبع: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2628227

hindfoot alignment view

hindfoot alignment view

یکی از نماهای درخواستی ارتوپدی نمای hind foot alignment view است.
اصطلاحا پا در نمای آناتومیک به سه قسمت جلو، میانه و عقب تقسیم می شود.
قسمت عقبی پا (hind foot) را استخوانهای تالوس وکالکانئوس تشکیل می دهند.
مفصل میانی پا (Chopart joint) قسمت عقبی و میانی پا را به هم متصل کرده است.
جهت بررسی کج پایی از پشت پا با تحمل وزن رادیوگرافی تهیه می شود تا محور ساق پا و پاشنه پا بررسی شود.
با اندازه گیری زاویه hind foot می توان به میزان انحراف محور پشت پایی پی برد.

برای گرفتن این  نما  بیمار می ایستد و کاست  جلوی پای وی قرار می گیرد. سپس اشعه با زاویه 20 درجه به  سمت پا از پشت مچ پا به سمت کف پا  به کاست تابیده می شود. در این حالت توجه کنید که زاویه اشعه بر کاست عمود شود یعنی کاست را طوری باید زاویه داد که اشعه به آن عمود باشد در حالیکه باید اشعه با زاویه 20 درجه به سمت پا به کف پا تابانده شود.


در این حالت تصویری بدست  می آید که تمام  طول پاشنه پا در آن قابل مشاهده است.

alignment view

Bone age (سن استخوانی)

آیا شما نگران رشد فرزندتان هستید؟ آیا جثه کودکتان نسبت به هم سن و سالهای خودش کوچکتر است؟ چگونه می توان فهمید که مشکلی هست؟ به چه پزشکی باید مراجعه کرد؟ دلایل تاخیر رشد او چیست؟برای یافتن پاسخ این سوالات مطلب زیر را بخوانید

سن استخوانی باید با سن تقویمی متناسب باشد.  این موضوع نشاندهنده رشد طبیعی اسکلت بدن متناسب با سن فرد می باشد. با توجه به اینکه استخوانهای مچ و کف دست بعد از تولد در سنین خاصی تکامل پیدا می کنند می توان با توجه به زمان تشکیل این استخوانها و تکامل اسکلت مچ دست و بسته شدن صفحات رشد سن استخوانی را تعیین کرد البته این کار توسط متخصص رادیولوژی انجام می شود.

شما به یک متخصص غدد درون ریز که در زمینه رشد و متابولیسم تحصیل کرده است مراجعه کنید. تا بتواند دلیل رشد ناکافی فرزندتان را تشخیص دهد. وی با معاینه و آزمایش و رادیوگرافی می تواند به تشخیص درست و درمان مناسب دست یابد. وی ممکن است رادیوگرافی از مچ و کف دست و یا زانوها را درخواست کند.

برای تشخیص سن استخوانی یک رادیوگرافی از مچ  و کف دست چپ توسط کارشناس رادیولوژی به عمل می آید. تصویر برای تفسیر نزد رادیولوژیست فرستاده می شود. وی با مقایسه کلیشه مورد نظر با اطلس سن استخوانی، سن استخوانی را تعیین می کند.

تعیین سن استخوانی

اگر سن استخوانی مطابق سن تقویمی باشد، رشد استخوانی طبیعی است ولی اگر کمتر از سن تقویمی باشد اصطلاحا به آن تاخیر سن استخوانی گفته می شود.
تاخیر عمومی در بلوغ اسکلتی دلایل و فاکتورهای اتیولوژیکی گوناگونی دارد که می توان آنها را به صورت زیر دسته بندی نمود:

بیماری های مزمن:
1. بیماری قلبی مادرزادی
2.بیماری مزمن کلیوی
3.بیماری التهابی روده باریک
4.سوء تغذیه: اختلال رشد
5. ریکتز یا نرمی استخوان
6. محرومیت های مادری مانند تاخیر رشد داخل رحمی (IUGR) یا جنین مادر مسموم

 اختلالات غدد درون ریز:
1.کم کاری تیروئید
2.کم کاری غده هیپوفیز با کمبود هورمون رشد
3.کم کاری غدد جنسی مانند سندرم ترنر
4.بیماری کوشینگ
5.دیابت نوجوانان
6.غیر معمول (بیماری آدیسون (نارسایی آدرنال
7. کم کاری غدد پاراتیروئید غیر معمول  

اختلالات کروموزومی:
1. تریزومی 21 یا سندرم داون
2. تریزومی 18
3. سندرم ترنر

اختلالات مادرزادی:
سندرم های مادرزادی عقب ماندگی ذهنی یا کوتولگی

اختلالات عصب شناختی:
هیپوپلازی مغزی

سایر موارد (وریشن های طبیعی):
1. کوچک بودن سن حاملگی نوزاد
2.کوتاهی اندام خانوادگی

اجسام خارجی در رادیوگرافی

یه سوال!

به نظر شما شیشه در رادیوگرافی دیده می شه یا نه؟

یه سوال دیگه چوب، آلومینیوم و پلاستیک در رادیوگرافی دیده میشن؟

شیشه به علت دارا بودن مقداری سرب در ساختارش رادیو اپاک و در رادیوگرافی دیده میشه!

اما چوب و پلاستیک و آلومینیوم در رادیوگرافی دیده نمیشن!


زاویه استابولار



زاویه استابولار
زاویه ای که بین خط  Hilgenreiner و خطی که به موازات سقف استابولوم رسم می شود ایجاد می شود.
هنگام تولد باید کمتر از 28 درجه باشد و بعد از بلوغ نیز باید کاهش یابد.
این زاویه جهت بررسی DDH کاربرد دارد.

Serendipity View

یاد بچگی بخیر مگه نه؟

سرندیپیتی یکی از اون کارتونایی که تو بچه گی عاشقش بودم بخصوص عاشق چشای سرندیپیتی بودم و رنگ صورتیش! 

سرندیپیتی تموم شد بچه گی هم با تموم زیبایی و شیرینیش تموم شد! اما با نام گذاری یه ویوو توی رادیولوژی اسمش جاودانه شده!

Serendipity View


نمایی که در آن از مفاصل استرنوکلاویکولار با زاویه 40 درجه به سمت سر و تمرکز اشعه روی مرکز استرنوم تصویر برداری می شود.

در این نما یک سوم داخلی کلاویکل دیده می شود و بنابراین می توان شکستگی یا دررفتگی کلاویکل در این ناحیه را مورد بررسی قرار داد.

مفاصل استرنوکلاویکولار به صورت دو طرفه دیده می شود و با هم قابل مقایسه اند.

کاست زیر گردن، شانه و ناحیه فوقانی قفسه سینه قرار می گیرد.

لازم به ذکر است که بهترین مدالیته برای بررسی مفاصل استرنوکلاویکولار سی تی اسکن می باشد.

می تونید دم سرندیپیتی رو در گرافی ببنید؟

ترجمه و تنظیم :سارا محمدی

منبع: Wheeless' Textbook of Orthopaedics

دیتکتورهای رادیوگرافی دیجیتال

در طول دو دهه اخیر سیستم فیلم – اسکرین رفته رفته جای خود را به سیستم های تصویر برداری دیجیتال داده است . ظهور فناوری دیجیتال با روش های آشکار سازی گوناگون و فناوری بازخوانی اطلاعات همراه بود.با بهبودو توسعه این فناوری امکان پیشرفت در تصویر برداری پزشکی از جمله CT Scan  یا توموگرافی کامپیوتری و نیز دیجیتال رادیوگرافی فراهم شد .تعداد چشمگیر مقالات علمی که در این زمینه در 25 سال گذشته ارایه شده ، بیانگرجایگاه این فناوریدر عرصه  تصویر برداری پزشکی است . تفاوت های مهم میان آشکارسازها و دیتکتورها تاثیر بسزایی در نحوه شکل گیری تصاویر، کیفیت تصاویر  و تشخیص های نهایی آنها دارد . به همین دلیل از تکنولوژیست ها  تسلط بیشتر  به تکنولوژی X-Ray  و سطح بالاتری از دانش و آگاهی در خصوص قابلیت های این سیستم انتظار می رود چرا که ایمنی بیمار و اطلاعات تشخیص موثق و قابل اطمینان پیوندی نا گسستنی با این عامل دارد .

پیشرفت های صورت گرفته در فناوری دیجیتال امکان توسعه دیتکتورهای تمام  دیجیتال را که اخیرا و به طور رایج در تصویر برداری های رادیولوژی به کار می روند فراهم ساخته است .رادیوگرافی کامپیوتری یا CR ونیز دیجیتال رادیوگرافی یا به عبارتی DR که نمونه های بارز این فناوری هستند به سرعت در مراکز تصویر برداری پزشکی گسترش یافته اند  . این فناوری ها جایگزین سیستم های فیلم – اسکرین سنتی شده وچالش هایی را برای تکنولوژیست ها و پرسنل مراکز تصویر برد اری به وجود آوردند . انتقال از فضای فیلم – اسکرین  به فضای دیجیتال کار ساده ای نیست. فاکتورهای فنی در خصوص تهیه تصویر ، مدیریت بر دوز تابشی بیمار  و نیز کیفیت تشخیصی تصویر برخی از عواملی موثر در این فرایند به شمار می روند . در انتقال فرایند فیلم اسکرین به سوی دیجیتال دوز تابشی بیمار می تواند 130 تا 40 درصد افزایش یابد . در مقایسه با سیستم فیلم –اسکرین می بینیم که فناوری دیجیتال به دلیل دامنه دینامیکی گسترده ای که دارد دوزتابشی بیمار را افزایش می دهد با آنکه دامنه دینامیکی در بهبود کیفیت تصاویر نقش بسزایی دارد . و این مهمترین تفاون میان سیستم های آنالوگ و دیجیتال است .سیستم های تصویر برداری دیجیتال قادرند اکسپوژری بیشتر و یا کمتر از میزان اکسپوژری که به بدن بیمار نفوذ می کند را گسیل دارند . اسکپوز بیش از حد می تواند تصویر با کیفیتی را فراهم می آورد اما همچنین می تواند دوزتابشی بیش از حد بیمار را به همراه داشته باشد .

مدیریت دوز تابشی بیمار و کیفیت تصویر با سه رکن فرایند تصویر برداری در ارتباط است  و این تایین کننده کیفیت تشخیصی تصویر رادیو گرافی است.

1)    انتخاب تکنیک رادیو گرافی

2)    دوز تابشی بیمار

3)    کیفیت تشخیصی تصاویر رادیو گرافی

و این موارد چالش پیش روی تکنولوژیست هاست چرا که هم مزایای کلینیکی وهم محدودیت های فناوری  دیجیتال درتهیه تصاویرهستند همچنین متناسب با نظر تکنولوژیست هر یک از این عوامل ممکن است تغییر کنند .

 

Overview of CR and DR detectors

امروزه سیستمهای دیجیتال متنوعی به طور رایج برای تصویر برداری های پزشکی مورد استفاده قرار می گیرند .سیستم های  دیجیتال در دو گروه مشخص دسته بندی می شوند : رادیو گرافی کامپیوتری CR  و دیجیتال رادیو گرافی DR هرچند به طور کلی این دسته بندی مورد قبول است اما دسته بندی های دیگری چون دیجیتال رادیو گرافی مستقیم و نیز دیجیتال رادیوگرافی غیر مستقیم نیزتعریف شده است .در این میان طبقه بندی دیتکتورهامتناسب با فرایند تبدیل انرژی اشعه ایکس به شارژالکتریکی صورت می گیرد .با اینکه دستگاه های charge-couple می توانند در دستگاه های تبدیل مستقیم DR مطرح شوند .

با این وجود اختلاف بزرگ میان ایندسته بندی ها مربوط به چگونگی آشکارسازی و بازخوانی تصاویر است .در سیستم های CR از صفحات فسفری برای بازخوانی تصویر استفاده می شود و در واقع همان روش غیر مستقیم در حالی که در DR اشعه ایکس به شارژالکتریکی  تبدیل می شودکه این روش را بر اساس نحوه تبدیل اشعه ایکس  می توان به دو گروه مستقیم و غیر مستقیم تقسیم کرد .

دیتکتورهای DR می توانند به هر دو روش مستقیم و غیر مستقیم انرژی اشعه ایکس را به بار الکتریکی تبدیل کنند . این دیتکتورهای بازخوانی مستقیم ،به وسیله آرایه TFT (Thin-film transistor) فرایند تبدیل دسته پرتو های اشعه ایکس را به عهده دارند  .دیتکتورهای مبدل مستقیم دارای هادی های حساس به نوری(photoconductor ) هستند از قبیل سلنیوم بی شکل (a-Se)که فوتون های ایکس را تنها در یک مرحله و مستقیما به سیگنالهای الکتریکی تبدیل می کنند . سیستم های غیر مستقیم از دو مرحله فنی برای تبدیل استفاده می کنند .این سیستم ها دارای سنتیلاتورهایی مانند Cesium Iodide (CsI) هستند که در نخستین مرحله از تبدیل فوتون های ایکس را به نور مرعی تبدیل می کنند و این نور مرعی در مرحله دوم به وسیله آرایه های حساس به نور، سیلیکون بی شکل به بار الکتریکی تبدیل می شوند.

فناوری CR با روش غیر مستقیم تبدیل و دو مرحله فنی کار می کند .در ابتدا فوتون های ایکس توسط صفحه فسفری {(SPS) (ex: BaFBr:Eu2‏{ تسخیر شده سپس فوتودیتکتور نور ساطع شده از این صفحه را دریافت و به یک تصوبر دیجیتال مطابق با عضو مورد نظر تبدیل می کند . در شکل زیر مراحل امر به خوبی نمایش داده شده است.

 

در این سیستم ها فرایند شناسایی ، تبدیل و بازخوانی فوتون های ایکس به نسبت سیستم فیلم –اسکرین دارای مزایاییاز قبیل : از جمله دامنه دینامیکی وسیع ، پردازش قابل تنظیم تصویر ،کیفیت بهتر تصویر ،به دست آوردن سریع تصاویر ، دسترسی به تصاویر در نقاطی دورتر از محل تصویر برداری است  .

Computed radiography :

رادیوگرافی کامپیوتری یا CR  نخستین فناوری تصویر برداری دیجیتال بود که در دسترس قرار گرفت  .این فناوری ابتدا توسط کمپانی فوچی وبر پایه صفحات فسفری در اوایل سال 1980 کاربرد کلینیکی پیدا کرد .در این فناوری  دیتکتورهایی  با قابلیت حساسیت بالا به فوتون جایگزین سیستم فیلم اسکرین سنتی شدند .در این تکنیک صفحه فسفر درون کاستی متناسب با سطح مورد تصویر برد اری قرار گرفته و بدون تغییر در ژنراتور ، تیوب اشعه ایکس و دیواره بوکی یا سیسستم تخت استفاده می شد..این فناوری به تکنولوژیست این امکان را می دهد تا به مانند سیستم های فیلم- اسکرین قدیمی تصاویر معمول را تهیه کند .تفاوت در چگونگی شکل گرفتن  تصویرنهفته و پردازش آن است . یک سیکل شگل گیری تصویر در CR بر پایه سه مرحله است :

1)اکسپوز 2)بازخوانی 3)پاک کردن

درون کاست رادیو گرافی یک الکترود تصویر یا SPS که دارای detective layer شامل    BaFX:Eu2‏‏ که در این فرمول X می تواند یکی از هالوژن ها(Cl, Br or I ) باشد قرار دارد .

نمونه های اولیه SPSمی توانند تصاویر نهفته را برای مدت زمان قابل توجهی در خود حفظ کنند .

کریستال های فسفر معمولا در یک صفحه و درون رزین قالب گرفته می شوند وقتی PSP به وسیله اشعه ایکس اکسپوز می شود رویداد تشعشع موجب تحریک الکترون باند والانس و حرکت آن به سمت باند رسانایی می شود .

سر انجام سومین مرحله تصویر برداری به سبکCR  که همان پاک کردن سیگنال های باقی مانده است صورت می گیرد.الکترون های باقی مانده تصویر پنهان پس از بازخوانی هنوز در لایه هایی با انرژی بالا قرار دارند این الکترونهای پر انرژی  پس از فرایند بازخوانی با استفاده از یک منبع نوری بسیار شدید سفید رنگ  که تله های الکترونی را خالی میکندپاک می شوند .

ادامه مطلب را ببینید

 
ادامه نوشته

آنچه باید در مورد سولفات باریم بدانیم!

سولفات باریم  Baso4 :

تهیه و تنظیم:علی طریقت نیا کارشناس رادیولوژی بیمارستان استاد عالی نسب تبریز

اشکال دارویی: بسته 135 گرمی ، جعبه 5 کیلوئی و فله ای

نام تجاری سولفات باریوم، Neobar می باشد.

سولفات باریوم ؛ ماده حاجب مثبت غیریونی از نوع معدنی است که بطور وسیع در رادیولوژی و CT برای قسمتهای مختلف دستگاه گوارش کاربرد دارد. این ماده طعم خنثی دارد و به راحتی در آب حل می شود،به دلیل داشتن عدد اتمی بالا کنتراست بالایی دارد.

سولفات باریم غیرقابل جذب بوده و در آب بصورت قطب+ و – در نمی آید. (غیرمحلول درآب) این ماده به آسانی در دسترس بوده و ارزان قیمت می باشد، به راحتی از مسیر گوارش عبور کرده و مخاط رابه خوبی آغشته می کند و در کانال گوارشی باعث تحریک  نمی گردد.

سولفات باریم برای دستگاه گوارش فوقانی، به روش بلع و برای دستگاه گوارش تحتانی (کولون)، به روش تنقیه بکار می رود. وزن مولکولی آن 4/233 و وزن مخصوص 5/4 و ساختمان مولکولی آن کریستالهای لوزی شکل می باشد.

سولفات باریم بهترین ماده حاجب دستگاه گوارش است، پایداری مواد ترکیبی آن طوری است که در طول مسیر، ترکیبات آن از هم جدا نشده و تغییری در آن ایجاد نمیشود.

این ماده قبلاً به عنوان ماده حاجب بصورت استریل در بیمارانی که به ید حساسیت داشتند برای بررسی مثانه و مجرای ادراری بکار می رفت.

برخی از پزشکان نیز از سولفات باریم تمیز برای برونکوگرافی استفاده میکردند، چون سیستم Clearance  ریه آنرا تمیز می کند، مشروط براینکه فرد بیمار جوان و ریه سالم داشته باشد.

محصولات عرضه در بازار این ماده بسیار متنوع بوده بطوریکه ترکیبات اضافی متعدد بمنظور بهبود خواص سوسپانسیون، خوشمزه کردن، توانایی درپوشش دادن جدار لوله گوارش و ... بکار برده میشود.

ترکیبات سولفات باریوم شامل ؛

1- Preservative agent:  این عامل شامل؛ مواد محافظ در مقابل رشد باکتریهاست. البته این ماده چون نمی تواند به مدت زیاد کل باکتریها را از بین ببرد، بهتر است محلول تازه آن مصرف شود. باقیمانده سولفات باریم باید در یخچال  و یا مکان سرد و خنک، نگهداری شود.

2-Sweeten agent: شامل ساکارین است. موادی مثل شکر و شکلات ممکن است باعث ایجاد عوارض در بیماران دیابتی و... می شود، بنابر این این مواد در ترکیبات سولفات باریم به کار نمی روند.

3- Flovaring: طعم دهنده شامل؛ اسانس گیلاس ، پرتقال  و وانیل می تواند باشد.

4- Defloculation: به منظور جلوگیری از توده ای شدن  باریوم این ماده در ترکیب سولفات باریوم به کار می رود.

اندیکاسیون سولفات باریوم:

1-    برای بررسی دستگاه گوارشی در رادیوگرافی در آزمونهای  حلق( barium swallow )،مری،معده واثنی عشر( UGI SERIES )،ترانزیت روده باریک و باریوم انما

2-    بررسی سیتم گوارشی در سی تی اسکن به صورت خیلی رقیق

3-    بررسی سیستم ادراری به صورت استریل (در قدیم الایام)

4-    بررسی ریه در افراد جوان با سیستم تنفسی عادی

  عوارض استفاده ماده حاجب سولفات باریوم:

- یبوست(شایع ترین عوارض)

 - تجمع مدفوع با تراکم بالا،

-  انسداد روده، آپاندیسیت،

-  دیلاتاسیون کولون

-  در سوراخ شدگی کولون باعث چسبندگی روده- تحریک صفاق- پریتونیت و در نهایت مرگ می شود.

- به طور کلی وارد شدن سولفات باریوم به صفاق و مدیاستن  50% مرگ و میر دارد و 100% مشکل ایجاد می کند، بنابراین باید به موارد منع استعمال آن توجه کرد.

موارد منع استعمال سولفات باریم:

1-  اگر ارتباط غیرطبیعی بین روده و صفاق و پرده جنبی باشد. چون این محلول غیرقابل جذب است و نمی تواند از راه فیزیولوژیک خارج شود ، باعث تحریک می گردد.

2- انسداد: چون سولفات باریم بصورت مدفوع متراکم  سفت در می آید(مخصوصاً در موارد خوراکی) باعث انسداد می شود.

3-  خونریزی حاد

4-  در آینده نزدیک  بیمار کاندید جراحی کولون باشد.

5-  خطر سوراخ شدگی ، مثلاً زخم حاد معده و دیورتیکولوز و کولیت زخمی حاد باشد

6-  بعد از نمونه برداری کردن  ،بدلیل احتمال سوراخ شدن رکتوم

7-  وجود دهیدراتاسیون در بیمار

8-  احتمال بارداری بیمار

 دراین مواقع باید مواد کنتراست محلول در آب مانند؛ گاستروگرافین  یا مگلومین جایگزین شود.

 

ادامه مطلب را ببینید

ادامه نوشته