یکی از روش های حفاظت اندام های سطحی حساس به اشعه بیمار از جمله عدسی چشم ها، تیرویید و یا پستان ها و... در برابر اشعه ایکس در سی تی اسکن استفاده از سپرهای حفاظتی از جنس بیسموت است.
اما سوالی که همیشه ذهن پرتوکار را در استفاده از شیلد در سی تی اسکن برای بیمار مشغول میکند اینست که آیا این روش در کاهش دوز بیمار به واقع موثر است و کیفیت تصویر کاهش میابد؟ آیا روش موثرتری وجود دارد؟ در ادامه پاسخ این سوال را خواهم داد.
مزایای استفاده از شیلد بر کسی پوشیده نیست از جمله کاهش دوز قدامی سطحی یعنی دقیقا محلی که نگران آن هستیم و زیر شیلد قرار میگیرد. ایجاد احساس امنیت در بیمار و استفاده آسان. اما باید بدانیم استفاده از شیلد روش کاملا موثری محسوب نمی شود. چون فقط باعث کاهش دوز قدامی میشود و مانع خروج فوتون از بیمار می شود. روی کیفیت تصویر اثر منفی گذاشته و دقت اعداد سی تی را کاهش می دهد. نویز و ارتیفکت دارد. در مدولاسیون جریان تیوب اختلال ایجاد می کند و نیاز به ضد عفونی و جابجایی دارد.
همانطور که در تصویر سوم میبینید روش موثرتری برای کاهش دوز بیمار هست و کارشناس حرفه ای با بهره بردن از این روش می تواند بدون استفاده از شیلد و با استفاده از مدولاسیون جریان تیوب تا 40درصد دوز بیمار را کاهش دهد. این درحالیست که روش شیلد گذاری 28درصد دوز بیمار را کاهش می دهد.

سی تی اسکن یکی از روشهای عکسبرداریست که بیمار در حین انجام آن اشعه زیادی دریافت می کند و ریسک ابتلا به سرطان در کودکانی که تحت سی تی قرار میگیرند نگران کننده است.
یکی از بهترین و موثرترین روش های کاهش دوز ارگان های حساس به اشعه که در سطح بدن قرار دارند در سی تی اسکن استفاده از روش organ based tube current modulation است.
در این روش زمانیکه تیوب در حال عبور از کنار اندام های سطحی مثل عدسی چشم، تیرویید، پستان و گنادهاست جریان تیوب کاهش می یابد. یعنی وقتی تیوب می چرخد به حد فاصل قدام بدن که میرسد اشعه کاهش می یابد.
بر اساس تصویر اسکات مدولاسیون جریان تیوب MA را تخمین میزند. این گزینه را اپراتور دستگاه انتخاب میکند
نام تجاری نرم افزار مدولاسیون جریان تیوب بدین شرح می باشد
GE 👉 Auto MA 3D
Siemens 👉 Care dose 4D
Philips 👉Z-DOM
Toshiba 👉 Sure Exposure
استفاده از روش مدولاسیون جریان تیوب باعث کاهش چهل درصدی دوز جذبی بیمار در سی تی اسکن می شود با انتخاب آیتم مدولاسیون جریان تیوب کیفیت تصویر ازبین نمی رود و نیازی به استفاده از شیلدهای سطحی و اضافه نیست

black-blood CT
یعنی رندرینگ سینمایی خون سیاه (BBCR) كه نمای دقیقی از آناتومی و پاتولوژی اندولومینال قلب را نشان می دهد. در این روش با کمک نرم افزار مستقلی با رندر(نمایش تصاویر سه بعدی بر روی صفحه نمایش دو بعدی) سینمایی (CR) تصاویری سه بعدی از داده های توموگرافی کامپیوتری (CT) ایجاد می شود. رندرهای سینمایی از نوعی نورپردازی استفاده می کند تا افکت های عمق و سایه را به مجموعه داده های حجمی CT اضافه کند و باعث تغییرات چشمگیر تصویر می شود. تصاویر از بازسازی داده های حجمی وکسل های ایزوتروپیک ایجاد می شود. با استفاده از تصاویر اسکن قفسه سینه با تزریق کنتراست و رندر آن می توان این تصاویر را در تشخیص موارد پاتولوژیک مهم مانند ترمبوز اینترا مورال و یا در ارزیابی دستگاه های قلبی استفاده نمود. این روش به ویژه در شناسایی تغییرات در ترابکولاسیون میوکارد ، به تصویر کشیدن پروتز دریچه های قلب و ارائه نمای اینترا لومینال آنوریسم ها مفید است. با این حال ، این روش به دلیل افکت سایه زنی ، ممکن است باعث پنهان شدن برخی موارد پاتولوژیک نیز بشود.
پ.ن: این تصاویر به وسیله نرم افزار (syngo.via VB30 ، زیمنس Healthineers) ایجاد شده است.
جهت اطلاع بیشتر اینجا را ببنید: https://www.auntminnie.com/index.aspx?sec=ser&sub=def&pag=dis&ItemID=126758
#BBCR #MEDICALIMAGING #CTSCAN #CARDIACIMAGING

بیمار خانم 72ساله با درد مزمن شکم و سابقه
فشار خون بالا. کولونوسکوپی تشخیصی انجام شد اما با توجه به زاویه تنگ خم طحالی کولون، کولونوسکوپی کنسل شد و برای باریم انما فرستاده شده است. در باریم انما توسط یک کارشناس با تجربه کاتتر بالون دارتعبیه شد و 100 میلی لیتر باریم با غلظت 60 درصد تزریق شد. در حین ترزیق کنتراست از رکتوم خارج و وارد واژن و رحم شد. این روش بلافاصله متوقف شد و کاتتر حذف شد. بیمار از ناراحتی شکم شکایت کرد. همچنین از نظر بالینی با تاکیکاردی و خونریزی جزئی واژینال مواجه شد. بنابراین سی تی اسکن کامل شکم و لگن انجام شد.

در تصاویر سی تی اسکن باریم در داخل پارانشیم کبد، طحال، رحم و بن بست داگلاس مشاهده شد. باریم به وسیله گردش خون پورتال از طریق شبکه وریدی واژن وارد شده است.
تشخیص: باریم انما اینتراوازیشن
درمان: بیمار تحت مراقبت ویژه قرار گرفت و درمان های حمایتی و آنتی بیوتیک های وسیع الطیف دریافت نمود و بعد از بهبودی کامل مرخص شد.
Findings
Fluoroscopy: Image shows vaginal intubation with rectal balloon catheter. Barium sulfate contrast can be seen within the vagina and uterus.
CT: Plain CT of the abdomen shows barium within the liver parenchyma, spleen, uterus, and the pouch of Douglas. The barium had intravasated into the portal circulation through the vaginal venous plexus.
Diagnosis: Barium enema intravasation

باریم انما اینتراوازیشن یکی از عوارض نادر باریم انما محسوب می شود. اگرچه نادر است ولی می تواند بسیار خطرناک باشد وقتی که آمبولی ریه ایجاد کند باعث مرگ ناگهانی بیمار می شود.

میزان مرگ و میر ناشی از آمبولی ریه 67 درصد گزارش شده. اینتراوازیشن معمولا در زنان مسن بالای 60 سال اتفاق می افتد به احتمال زیاد عوامل موثر عبارتند از: ضعف عضلات ناحیه پرینئال، آتروفی واژن، بیقراری بیمار و استفاده از کاتتر بالون دارهمچنین چاقی، جراحی های قبلی کولون، فشار خون بالا، کولونیک واژینال پرفوریشن و بیماریهای مزمن می توانند از عوامل خطر ساز اینتراوازیشن باشند.
توصیه میشود در بیماران مسن و دارای ریسک بالا از پروسیجرهای ایمن تری استفاده شود و کنتراست محلول در آب و استفاده نکردن از کاتتر میتواند خطر ایجاد مشکلات اینچنینی را برای بیمار کاهش دهد. همچنین این نوع بیماران باید در مراکزی مورد تصویربرداری قرار بگیرند که مجهز باشند مانند بیمارستان ها

ترجمه سارا محمدی از وبسایت auntminnie.com

سی تی آنژیوگرافی

سی تی آنژیوگرافی (CTA) روشی است برای تصویربرداری از شریانها و وریدهای سر تا سر بدن؛ از شریانهای تغذيه كننده مغز گرفته تا آنهایی كه خون را به ريه ها، كليه‌ها، دست‌ها و پاها می‌رسانند. از این روش برای تشخیص میزان گرفتگی عروق استفاده می‌شود.

در این روش بوسیله دستگاه سی تی اسکن با سرعت بالایی از بدن تصاویر مقاطع بسیار نازکی تهیه می شود سپس به کمک روشهای بازسازی تصویر و ساب تراکشن تصویر 3 بعدی از عروق تهیه می شود. به طوریکه می توان عروق بسیار ریز را به دقت بررسی نمود.
در این روش ماده کنتراست زا به ورید تزریق می شود.
تزریق ماده کنتراست می تواند حساسیت زا باشد بنابراین باید زمینه آلرژی در بیمار بررسی شود.

مزایا:
 روش CTA نسبت به کاتتر آنژیوگرافی حالت تهاجمی کمتری دارد و فقط محل ورود سوزن به رگ در بدن مورد تهاجم قرار می گیرد در صورتیکه در آنژیو گرافی معمولی احتمال آسیب رساندن به دیواره رگهایی که در مسیر کاتتر قرار دارند و اشتباه رفتن کاتتر در عروق دیگر یا سوراخ کردن دیواره رگ بسیار بیشتر است.
 این روش جزییات آناتومی رگهای بدن را دقیقتر از روشهای MRI‌ و یا سونوگرافی نشان می‌دهد. یعنی رگهای ظریف با این روش قابل مشاهده هستند. همچنین جهت آشکار سازی تغییرات اولیه و مستعد کننده بیماری های قلبی عروقی مثل سکته قلبی روش مفیدی محسوب می شود.
 CTA برای غربالگری بیماریهای قلبی عروقی ایمن تر، سریع تر و ارزانتر از آنژیوگرافی است و بیمار احساس ناراحتی کمتری می‌کند.
در کاتتر آنژیوگرافی گاهی لازم است بیمار بیهوش شود و باید در محلی شبیه اتاق عمل و در شرایط کاملا استریل انجام شود.
اشعه ایکس مورد استفاده در دستگاه سی تی استاندارد عوارض جانبی در پی ندارد.

معایب:
مانند سایر مداخلات رادیولوژیک احتمال سرطانزایی اشعه وجود دارد اما باید دید انجام دادن این آزمون چقدر به نفع بیمار است و آیا می توان از احتمال آسیب در برابر منفعت تشخیص به موقع و دقیق بیماری چشم پوشی کرد یا خیر.
خطر واکنشهای حساسیتی در برابر تزریق ید وجود دارد بنابراین باید سابقه آلرژی بیمار بررسی شود.
از CTA برای بیماران کلیوی یا دیابت شدید باید پرهیز شود.
در صورت نشت ماده تزریقی به پوست، پوست آسیب می بیند.(معمولا یک پرستار ماهر رگ بیمار را می گیرد و آنژیوکت وصل می کند و تزریق ماده کنتراست با انژکتور اتوماتیک توسط دستگاه انجام می شود).
خانمهای باردار باید کارشناس یا پزشک را در جریان بارداری خود قرار دهند!
به دلیل اینکه ماده کنتراست در شیر ترشح می شود تا زمان دفع کامل ماده از بدن مادر باید از شیر دادن به فرزند خود پرهیز کند معمولا تا 48 ساعت ماده دفع می شود.

حتما تا حالا با بچه های کوچیکی که برای عکسبرداری مراجعه می کنن مواجه شدین و دیدین که به خاطر دستگاه های عجیب و غریب رادیولوژی می ترسن و با شما همکاری نمی کنن! این مشکل رو آمریکایی ها به زیبایی تمام حل کردن ببینید!

بیمارستان کودکان شهر نیویورک در اقدام تازه ای اتاق "CT scan" را نقاشی کرده تا از استرس و ترس کودکان بکاهد.

سی تی اسکن با منبع مضاعف (DSCT) سیستمی ست که دارای دو تیوب اشعه ایکس و دو سیستم آشکارسازی هم زمان می باشد. اسکنرهای مذکور در سال 2005 تولید شده اند این تکنولوژی باعث می شود تصاویری با بالاترین قدرت تفکیک در یک برش کامل سی تی اسکن تنها با نیم دور چرخش تیوب بدست آوریم. بنابراین کدورت ناشی از حرکت کاهش می یابد مانند سرعت حرکت بالای قلب و یا زمان کوتاهتر دم و بازدم. این روش خصوصا جهت بیمارانی که به سختی می توانند نفس خود را حبس کنند و یا نمی توانند داروی پایین آورنده ضربان قلب دریافت کنند مفید است.

تصاویر (DSCT) کیفیت بهتری نسبت به سی تی اسکن معمولی دارند.
از (DSCT)  می توان جهت تصویربرداری شریان کرونری بدون نیاز به بلوکه کننده های بتا استفاده کرد.
بلوک بتا، موجب کاهش تعداد ضربان قلب و کاهش فشارخون می شود.

خدا می دونه روزی چندتا بچه می افتن زمین و مادراشون هول می شن یه راست میبرن دکتر و پزشکای محترم هم راحت برای بچه عکس رادیولوژی و سی تی اسکن تجویز می کنن!

بچه افتاده ساعدش قلمبه شده واسه سرشم سی تی می نویسن بدون اینکه معاینه کنن الحمدالله چشماشونم کوره نمی بینن بچه مثه فشفشه بدو بدو می کنه و بلبل زبونی می کنه!

البته تقصیر پدر مادرا هم هستا خودشون تجویز می کنن دکترا هم که اختیارشونو می دن دست مریض براشون عکس و سی تی می نویسن!

این خبرم سند تجربه و حرف منه!

سلامت نیوز : متخصصان اطفال هشدار دادند بسیاری از موارد سی‌تی‌اسكن كه برای كودكان انجام می‌شوند، غیر ضروری هستند.

به گزارش ایسنا، این متخصصان معتقدند چند ساعت كنترل و توجه به احوالات كودك بلافاصله پس از وارد آمدن آسیب مغزی به وی می‌تواند نیاز به سی‌تی‌اسكن مغزی را تا 50 درصد كاهش دهد.

دكتر لیز نیگروویك و دستیار وی در بیمارستان اطفال بوستون و دانشگاه كالیفرنیا در این ‌باره متذكر شدند: تقریبا نیمی از كودكانی كه پس از آسیب مغزی برای انجام سی‌تی‌اسكن به بخش اورژانس بیمارستان برده می‌شوند نیازی به سی‌تی‌اسكن ندارند و این كار فقط به دلیل نگرانی والدین صورت می‌گیرد در حالی كه آنها باید بدانند بروز جراحات شدید مغزی در حد تروما امر شایعی نیست و خیلی به ندرت اتفاق می‌افتد.

به گزارش یونایتدپرس، این پزشكان تاكید كردند: با چند ساعت مراقبت مداوم از كودك پس از آسیب‌دیدگی هم می‌توان در مصرف هزینه سی‌تی‌اسكن صرفه‌جویی كرد و هم‌ اینكه كودك بی‌دلیل در معرض تشعشعات یونیزه قرار نخواهد گرفت.

ترجمه سارا محمدی( منبع سایت مدیکال نیوز )

بر اساس گزارش محققان در مجله انجمن قلب آمریکا؛ به نظر می رسد فن آوری جدیدی برای انجام اسکن سریعتر و دقیق تر قلب به منظور مشاهده خون در عروق قلب و اندازه گیری جریان خون تغذیه کننده عضله قلب ارائه شده است که بیماران در معرض تابش کمتری قرار می گیرند

در تست های اولیه ، آزمایش کوچکی از 39 بیمار با سی تی اسکن نسل دوم سی تی 128 اسلایس با منبع مضاعف سی تی flash   از کل قلب تصاویر سریعتری تهیه کردند که به پزشکان اجازه می دهد انسداد عروق و کاهش جریان خون قلب را بهتر ببینند. این روش یک دهم تابش با سی تی های فعلی و استاندارد تشخیص محل بیماری های قلبی را به بیمار اعمال می کند.

این روش سی تی زمان اسکن  بسیار سریعی دارد و با تزریق ماده کنتراست به عروق انجام می شود.

تصویربرداری جدید تصاویر متوالی از تمامی قلب را در 0.3 ثانیه در یک ضربان قلب در مقایسه با 6 ثانیه در سی تی معمولی تهیه می کند.

اسکن جدید در دقت با ام آر آی قلب و آنژیوگرافی تهاجمی که مستلزم عبور دادن کاتتر از شریان کشاله ران یا بازو به قلب است قابل مقایسه می باشد.

در مقایسه با ام ار آی قلب 78% تا 98% از زمان سی تی جدید به درستی جریان خون محدود شده  را نشان می دهد و به درستی آن را 84 تا 98%  رد می کند.

نسبت به آنژیوگرافی تهاجمی CT جدید در تشخیص انسداد 90% دقت دارد. این دقت تا 95% با تزریق ماده حاجب بهبود یافته است.

این روش به بیماران دیابتی که معمولا به علت کاهش جریان خون به قلب تجربه درد در قفسه سینه را دارند، طراحی دقیق تر جراحی قلب برای جراحان قلب مفید خواهد بود

این اسکن به دو سوال پاسخ همزمان می دهد اینکه آیا رگ های خونی قلب تنگ شده و  آیا جریان خون قلب کاهش یافته است یا خیر

که باعث صرفه جویی در هزینه و افزایش بهره وری مطالعات می شود.

محققان می گویند برای گسترش این فن آوری به تحقیقات بیشتری نیاز است.

CT  کولونوسکوپی ( Virtual Colonoscopy)

این تکنیک مبتنی بر تصاویر سه بعدی CT و MRI  است که با بازسازی داده های بدست آمده از برش های مقطعی کولون تشکیل می شوند . این روش مزایایی نسبت به کولونوسکوپی معمول دارد که مهمترین آنها حذف درد در هنگام انجام آزمون است و در مقایسه با کولونوسکوپی عادی در به تصویر کشیدن درون لومن کولون محدودیتی ندارد، می تواند مورفولوژی کولون را ازهر زاویه ای به تصویر بکشد، جراحات کولونی را به دقت لوکالیزه کند، حتی در حضور تومورهای استنوتیک کولون را به طور یکپارچه ارزیابی کند و نیازی به استفاده از داروهای مسکن و آرام بخش پیش از انجام آزمون نیست . بررسی نشان داده که کولونوسکوپی CT و MRI  در شناسایی و تشخیص پولیپ های بزرگتر از 8mm  بسیار موثر است .

 این روش اولین بار در سال 1994 معرفی شد و Virtual colonoscopy نام گرفت. برای بررسی مطلوب تر با این روش بهتر است که از اسکنر های مولتی اسلایس استفاده شود.

آمادگی پیش از آزمون بیمار شامل : آمادگی روده ای ( تخلیه کولون از مواد فوکال ) با استفاده از عوامل مسهلی چون  Fleet-prep و Klean-prep  میسر می شود. این کار موجب می شود که به هنگام بازسازی تصاویر مواد فوکال به جا مانده درون کولون با توده ها و یا پولیپ های کولونی اشتباه نشوند. همچنین از عوامل اسپاسموتیک از قبیل  hyoscine  n-butyl bromide   و glucagon  در جلوگیری ازاسپاسم کولونی در هنگام دمیدن گاز درون کولون استفاده  می شود. برای انجام آزمون بیمار در حالت لتر ال دکوبیتوس خوابیده و یک تیوپ نرم رکتال درون رکتوم او قرار می گیردواز طریق آن مقداری گاز (معمولا CO2 یه دلیل در نظر گرفتن احتمال پرفوراسیون کولون ) به وسیله یک پمپ به درون کولون دمیده می شود (معمولا 50 تا 40 پمپ ) و سپس در وضعیت های supine  و  prone اسلایس های تهیه می شود . در ابتدا تصاویر دو بعدی آگزیال که برای عموم رادیولوژیست ها تصاویری آشنا است تهیه و تشخیص اولیه بر مبنای آن صورت می گیرد و بعد با امکانات نرم افزاری ویژهای این تصاویر به تصاویر سه بعدی ارتقا می یابند. سرعت بالا، غیر تهاجمی بودن و امکان حرکت و جابجایی درون لومن کولون درست مثل کولونوسکوپی مستقیم سبب برتری این روش یر سایر روشهای بررسی کولونی شده است. تصاویر سه بعدی به عنوان مکمل تصاویر دو بعدی آگزیال قدرت تشخیص پولیپ ها را به میزان قابل توجهی افزایش می دهد. تصاویر باید هم در Lung window  برای ایجاد کنتراست - رزولوشن بیشتر میان مخاط کولون و هوای درون لومن  و هم در Soft tissue window برای تشخیص نوع ابنورمالیهای درون کولون و ارزیابی ساختارهای خارج کولونی بررسی شوند. با وجود نتایج رضایت بخش CT کولونوسکوپی هنوز این روش به عنوان یک روش استاندارد غربالگری در ابهام به سر می برد چرا که در خلال انجام این روش  بیمار دز تابشی قابل توجهی را دریافت می کند و این امر در مواردی که نیازمند تکرار آزمون و بررسی مجدد بیمار در فواصل زمانی معین باشد مطلوب نیست. کمیسیون حفاظت پرتویی اروپا MR کولونوسکوپی را به عنوان روش جایگزین درچنین مواردی پیشنهاد می کند چرا که درآن خبری ازامواج یونیزان واثرات جانبی آن نیست .

برگرفته از مقاله ترجمه شده توسط حامد قیاسی از سایت prin

منبع دانشنامه ویکی پدیا

نمره اگتستون ( Agatston score) نوعی کمیت برای سنجش بار کلسیم (Calcium burden) در آترواسکلروسیس و یا بیماری شریان‌های کرونری است.

تصلب شرایین یا آترواسکلروزیس (atherosclerosis) نام یک بیماری در رگ‌ها است، و نوعی آرتریواسکلروزیس است که با رسوب لیپید و مواد دیگر بر روی دیواره داخلی برخی رگ‌ها مشخص می‌گردد. نتیجه این فرایند تشکیل پلاک‌های فیبری-چربی (آتروما) بوده که با افزایش سن رفته رفته ازدیاد می‌یابد و موجب تنگی رگ (استنوزیس) و یا دیگر عواقب می‌گردد.

این کمیت را توسط مقطع‌نگاری رایانه‌ای با پرتو الکترون می‌سنجند. بر طبق تعریف، نمره اگتستون برابر حاصلضرب مساحت ناحیه آسیب کلسیمی (Calcific lesion) در یک فاکتور وزنی (weighting factor) می‌باشد که وابسته به بیشینه سیگنال ضایعه(lesion) می‌باشد.

مقطع‌نگاری رایانه‌ای با پرتو الکترون یا سی تی پرتوالکترونی ( electron beam computed tomography) یا EBCT نوعی مقطع‌نگاری رایانه‌ای است. در این نوع مقطع‌نگاری رایانه‌ای که به EBCT موسوم گشت، از حرکت غیر مکانیکی منبع پرتوهای ایکس استفاده می‌شود. در این سیستمها از یک حلقهٔ تنگستنی استفاده می‌شود که دید زاویهٔ ۲۱۰ درجه را پوشش می‌دهد، و در عوض از میادین الکترومغناطیسی برای انحنا دادن به پرتو به زاویه معینی استفاده می‌گردد.

این سیستم‌ها در دهه ۱۹۷۰ در دانشگاه کالیفرنیا، سان‌فرانسیسکو توسط تیمی به رهبری D. Boyd اختراع گردید.

سیستمهای EBCT از نسل پنجم طرحهای تکامل مقطع‌نگاری رایانه‌ای هستند.

نمره اگتستون را اغلب با همین نوع سیستمها می‌سنجند.

ویژگی برتر این سیستمها قابلیت دریافت داده در فواصل زمانی بسیار کوتاه (حدود ۵۰ میلی ثانیه) است. لیکن این سیستمها نسبتا پیچیده بوده، و فقط برای تصویربرداری قلبی استفاده می‌شده‌اند، و از ۲۰۰۳ به این سو (در امریکا)، توسط سیستمهای MDCT جایگزین گردیده‌اند.

MDCT توموگرافی کامپیوتری مولتی دتکتور می باشد.