سلام پرتوکار

کاربردهای رایج این روش چیست؟

پزشکان  lymphoscintigraphy را  انجام می دهند به منظور:

• تشخیص تومورغدد لنفاوی نگهبان و یا گره اول برای دریافت زهکشی لنفاوی از تومور.
• تهیه نقشه برای نمونه گیری یا عمل جراحی که کمک خواهد کرد که مراحل سرطان ارزیابی شود و یک طرح درمانی ایجاد شود.
• شناسایی نقاط انسداد در سیستم غدد لنفاوی، مانند lymphoedema قطع شدن جریان لنف در بازو یا پا 

چگونه باید آماده شوم؟

ممکن است از شما خواسته شود که در طول امتحان گان بپوشید و یا ممکن است اجازه داشته باشید لباس خودتان را بپوشید.زنان همیشه باید احتمال حاملگی شان و یا شیر دادن به نوزادشان را با پزشک یا کارشناس خود درمیان گذارند.

شما باید پزشک وکارشناس انجام امتحان خود را در جریان داروهایی که مصرف می کنید قرار دهید، هر دارویی که استفاده می کنید از جمله ویتامین ها و مکمل های گیاهی. همچنین باید درصورتی که آلرژی  دارید و یا بیماری به تازگی داشته اید،به آنان اطلاع دهید.

طلا و جواهر و دیگر لوازم جانبی فلزی را باید در صورت امکان در خانه بگذارید، یا قبل از امتحان حذف کنید، زیرا ممکن است با آزمون تداخل پیدا کند.

شما دستورالعمل های خاصی را بر اساس نوع اسکن تان  دریافت خواهید کرد.

تجهیزات چگونه به نظر می رسند؟

اکثر روشهای پزشکی هسته ای با استفاده از یک دوربین گاما انجام می شوند، یک دوربین تخصصی با روکشی از فلز که قابلیت آشکارسازی تابش و گرفتن عکس از زوایای مختلف را دارا می باشد. ممکن است بالای میز آزمون آویزان باشد و یا ممکن است در زیر میز باشد. اغلب، دوربین های گاما دوتایی هستند با یک دوربین در بالا و یک دوربین در زیر میز. دوربین همچنین می تواند در درون اسکنر حلقوی بزرگی مشابه آشکار ساز توموگرافی کامپیوتری (CT)  باشد. در برخی از مراکز تصویربرداری، دوربین گاما در زیر میز امتحان قرار دارد و قابل مشاهده نیست. کامپیوتر به تولید تصاویراز داده های به دست آمده از دوربین یا اسکنر، کمک می کند. کاوشگر کوچک دستی دستگاه شبیه یک میکروفون است که می تواند مقدار radiotracer در یک منطقه کوچکی از بدن شما تشخیص دهد و اندازه گیری نماید.

این روش چگونه اجرا می شود؟

به وسیله آزمون رایج اشعه ایکس، تصویری با عبور پرتو ایکس از میان بدنتان ایجاد می شود که از یک منبع خارج از بدن ساخته شده است. در مقابل، در روشهای پزشکی هسته ای از یک ماده رادیو اکتیو به نام  رادیودارو یا radiotracer استفاده می شود که به جریان خونتان تزریق، خورانده  و یا به شکل گازی استنشاق می شود. این ماده رادیو اکتیو در بدن تجمع می یابد و آزمون شروع می شود، جایی که  قرار می گیرد مقدار کمی از انرژی خود را به صورت اشعه گاما آزاد می کند. دوربین گاما، اسکنر پت، کاوشگر با آشکار سازی این انرژی با کمک کامپیوتر عکس هایی ایجاد می کنند که جزئیات بسیاری از ساختار و کارکرد اندام و بافت ها در بدن ارائه می دهد.

چگونه انجام می شود؟

تصویربرداری پزشکی هسته ای معمولا سرپایی انجام می شود، اما اغلب در بیماران بستری شده نیز انجام می شود. شما روی میز آزمون قرار داده خواهید شد. اگر لازم باشد، یک پرستار یا کارشناس یک آنژیوکت در داخل سیاهرگ دست یا بازوی شما قرار می دهد. با استفاده از یک سوزن بسیار کوچک رادیودارو در زیر پوست یا گاهی اوقات عمیق تر تزریق می شود.بلافاصله پس از تزریق، دوربین گاما یک سری تصویر از منطقه مورد مطالعه از بدن می گیرد.دوربین ممکن است در اطراف شما بچرخد یا ممکن است در یک موقعیت بماند و از شما خواسته شود موضع  خود را در حین تصویربرداری تغییر دهید. در حالی که دوربین  عکس برداری می کند ، شما باید برای مدت کوتاهی در همان وضعیت باقی بمانید. در برخی موارد، ممکن است دوربین بسیار نزدیک به بدنتان حرکت کند. این برای به دست آوردن تصاویری با بهترین کیفیت لازم است. اگر شما می ترسید، باید قبل از آغاز امتحان کارشناس را مطلع کنید.

بر حسب نوع آزمایش محل تزریق رادیودارو به شما تعیین می شود و تعدادی اسکن انجام می شود.

• در بیماران مبتلا به سرطان ملانوم دو تا پنج دوز radiotracer به پوست و یا سایر بافت های احاطه کننده محل ملانوم تزریق می شود. بسته به محل ملانوم تصاویر ممکن است از بازوها وزیر بغل، پاها و کشاله ران، و یا سر، گردن و قفسه سینه، یا نواحی دیگر گرفته شود. پوست شما مشخص می کند که گره های لنفاوی شما کجا واقع شده است. تصویربرداری با این روش معمولا در حدود یک تا دو ساعت است، اما ممکن است تا سه تا چهار ساعت هم طول بکشد.
• درسرطان سینه  radiotracer ممکن است در محل های مختلف نزدیک تومور و  یا اطراف اریئولا، و یا نوک سینه تزریق شود. از سینه، قفسه سینه و مناطق زیر بغل تصویر برداری می شود تصویربرداری معمولا در عرض 30 دقیقه تا یک ساعت به اتمام می رسد، اما ممکن است تا دو یا چند ساعت نیز طول بکشد.
• در ادم یا تورم پا یا بازو radiotracer بین انگشتان اول و دوم و یا هر یک از انگشتان دست یا پا تزریق می شود. ازهر دو بازوی سالم و ورم کرده و یا پا تصویربرداری خواهد شد به طوری که بتوان دو طرف را باهم مقایسه نمود. با توجه به درجه انسداد غدد لنفاوی وعلت آن، تصویربرداری از 30دقیقه تا چند ساعت طول خواهد کشید.

برای برخی از این روش ها، ممکن است از شما خواسته شود که تمرین کنید مثلا برای امتحانات پا به آرامی برای حدود 10 دقیقه پیاده روی کنید، یا برای امتحانات بازو تمرینات کششی انجام دهید. تصاویرتکمیلی بعد از این تمرینات از شما گرفته خواهد شد.

وقتی آزمون به اتمام رسید، ممکن است از شما خواسته شود که صبر کنید تا کارشناس تصاویر را چک کند تا در صورت نیاز بتواند تصاویرتکمیلی بگیرد. گاهی، تصاویر بیشتر و یا بهتری برای روشنتر شدن ساختار یا منطقه خاصی به دست می آید. نیاز به تصاویرتکمیلی لزوما به این معنی نیست که مشکلی وجود دارد و یا چیز غیر طبیعی پیدا شده است و نباید باعث نگرانی شما شود. شما در معرض تابش بیشتری قرار نمی گیرید.

در طول و پس از پروسه چه تجربه می کنم؟

اکثر روشهای پزشکی هسته ای بدون درد هستند به ندرت باعث ناراحتی قابل ملاحظه ای می شوند و یا عوارض جانبی به همراه دارند. برای scintigram لازم است بیهوش نباشید، مگر اینکه در اتاق عمل با این روش از گره های لنفاوی بیوپسی انجام شود.

اگر radiotracer به صورت وریدی داده می شود، شما سیخونک سنجاق خفیفی را زمانی که سوزن به آنژیوکت داخل رگتان وارد می شود و دارو تزریق می شود حس می کنید. هنگامی که مواد رادیو اکتیو به بازوی شما تزریق می شود ، شما ممکن است احساس حرکت سرمایی را روی بازویتان حس کنید اما به طور کلی هیچ عارضه جانبی دیگری وجود ندارد.

برای lymphoscintigraphy یا مطالعات گره های نگهبان لنفاوی، radiotracer به صورت وریدی تزریق نمی شود، بلکه در نزدیکی محل تومور تزریق می شود.

این مهم است که شما در حال ضبط شدن تصاویر در حالتی که هستید  باقی بمانید. اگرچه تصویر برداری پزشکی هسته ای به خودی خود باعث درد نمی شود، ممکن است از اجبار به ماندن در یک موقعیت خاص در طول تصویربرداری ناراحت بشوید.

شما بعد از انجام اسکن به فعالیت طبیعی خود بازمی گردید مگر اینکه پزشکتان نظر دیگری داشته باشد. اگر دستورالعمل های ویژه ای لازم است، شما قبل از ترک گروه پزشکی هسته ای توسط کارشناس، پرستار و یا پزشکتان مطلع می شوید.

از طریق فرایند طبیعی فروپاشی رادیو اکتیو، مقدار کمی از radiotracer در بدن شما رادیو اکتیویته خود را در طول زمان، از دست می دهد. همچنین ممکن است از بدنتان از طریق ادرار یا مدفوع دراولین ساعات یا در طی چند ساعت یا چند روز بعد از آزمون خارج شود. به شما ممکن است  اقدامات احتیاطی ویژه ای پس از ادرارکردن آموزش داده شود مثلا دو بار شستن توالت و شستن دستهایتان بطور کامل. بر طبق دستورالعمل پرسنل پزشکی هسته ای، شما همچنین باید مقدار زیادی آب برای کمک به دفع مواد رادیو اکتیو به خارج از بدنتان بنوشید.

چه کسی نتایج را تفسیر می کند و چگونه آنها را دریافت کنم؟

رادیولوژیستی که به صورت تخصصی در عکس برداری پزشکی هسته ای و تفسیر آموزش دیده است گزارش آزمایشتان را به پزشک مربوطه ارجاع می دهد.

چه مزایایی در مقابل خطرات دارد؟

مزایا

• این تست پزشکی هسته ای اساسا جایگزین روش پیچیده تری است( لنف آنژیوگرافی) که قبلا برای ارزیابی سیستم غدد لنفاوی و نیز برای تعیین گسترش سرطان به غدد لنفاوی مورد استفاده قرار می گرفته است.
• Lymphoscinitigraphy اجازه می دهد تا عمل جراحی کمتر گسترده تری انجام شود که دارای عوارض جانبی کمتر و هزینه پایین تری در مقایسه با عمل جراحی رادیکال ( نوعی جراحی که در آن عضو سرطانی و تمام گره های لنفاوی اطراف آن را برمی دارند) است.
• اطلاعات ارائه شده توسط معاینات پزشکی هسته ای منحصر به فرد است و اغلب با استفاده از روش های تصویربرداری دیگر غیر قابل دسترسی است.
• برای بسیاری از بیماری ها  اسکن حاصل از پزشکی هسته ای مفید ترین اطلاعات مورد نیاز برای ایجاد و یا تشخیص و تعیین درمان مناسب در اختیار پزشکان قرار می دهد.
• پزشکی هسته ای ارزان تر است و ممکن است اطلاعات با ارزش ودقیق تری از عمل جراحی اکتشافی بدهد.

مخاطرات

• از آنجا که دوزهای کوچک  radiotracer استفاده می شود، نتیجه روشهای پزشکی هسته ای تشخیصی، قرار گرفتن در معرض تابش کم و قابل قبولی برای آزمون تشخیصی است. بنابراین، خطر تشعشع بسیار پایین با منافع بالقوه مقایسه می شوند.
• روش های پزشکی هسته ای تشخیصی برای بیش از پنج دهه استفاده می شوند و هیچ اثرات جانبی طولانی مدت شناخته شده ای از جمله قرار گرفتن در معرض دوز کم، ندارند.
• واکنش های آلرژیک به رادیوداروها ممکن است رخ دهد ولی بسیار نادر و معمولا خفیف است. با این حال، شما باید پرسنل پزشکی هسته ای  را از هر گونه آلرژی خود یا مشکلات دیگری که ممکن است در طول آزمون قبلی پزشکی هسته ای تان رخ داده باشد مطلع سازید.
• تزریق radiotracer ممکن است درد و قرمزی خفیفی که به سرعت برطرف می شود ایجاد کند.
• خانم ها همیشه باید به پزشک خود و یا کارشناس رادیولوژی حتما اطلاع دهند، اگر امکان هرگونه حامله گی می دهند و یا اگر به نوزاد خود شیر می دهند.

محدودیت های Lymphoscintigraphy چه هستند؟

روشهای پزشکی هسته ای می تواند زمان زیادی بگیرند. این می تواند ساعتها تا روزها به منظور تجمع radiotracer در بخشی از بدن که تحت مطالعه و تصویربرداری قرار می گیرد، طول بکشد وممکن است تا چند ساعت به انجام برسد، هر چند در برخی موارد، تجهیزات جدیدتری در دسترس است که زمان فرایند را به  طور قابل ملاحظه ای کوتاه تر کرده است. شما هر چند وقت یکبار و باید برای بازگشت به بخش پزشکی هسته ای برای مراحل بعدی آگاه شوید.