درمان سرطان با اولتراسوند
مكانيزم درمان :
تاثيرات اولتراسوند روي بافت سرطاني به صورت آثار گرمايي و كاويتاسيون آشكار مي شود .
در توضيح اثرگرمايي مي توان موارد زير را ذكر كرد .
انرژي كه يك موج اولترا سوند با خود حمل مي كند ،باعبور از بافت تضعيف مي شود ،اين تضعيف در اثر جذب آكوستيكي (صوتي) وپديده پخش (Scattering) است.جذب آكوستيكي باعث افزايش دما در بافت مي شود .گرچه در عمل جذب80-60درصد كل تضعيف را تشكيل ميدهد. و بقيه مربوط به پديده ي پخش است .
كاويتاسيون كه يكي از اثرات غير گرمايي اولترا سوند است تا حدودي پيچيده و غير قابل پيش بيني است اما نتيجه ي آن مانند اثر گرمايي نكروز سلولي است.اولتراسوند موجب لرزش بافت شده و در ساختار سلول تراكم وانبساط ايجاد مي كند .در طول مدت انبساط در مايعات سلولي ، گاز مي تواند به صورت حباب هايي از محلول خارج شود.اين حباب ها پس از تشكيل يا به سرعت از بين مي روند ،يا بزرگ تر شده و باعث ايجاد فشارهاي مكانيكي و توليد دماي 2000تا 5000 درجه كلوين در محيط هاي ميكروسكوپي مي شوند.كاويتاسيون به عواملي مانند طول پالس ،فركانس وشدت وابسته است.
در دماي بالاتر از 56درجه سانتيگراد(تنها به مدت 1ثانيه)در سلول ها سميت گرمايي اتفاق افتاده وباعث ايجاد نكروز انعقادي ومرگ سلولي بازگشت ناپذير در بافت مورد نظر ميشود.با كاهش زمان تابش ،جريان خون توانايي كاهش دماي حجم كانوني گرم شده را ندارد .در شيوه هايپرترمي با HIFU ،در طول درمان،دما در حجم كانوني در تابشهاي كمتر از 3ثانيه به60تا80درجه سانتيگراد مي رسدكه باعث مرگ سلولي موثر وچشمگيري در آن ناحيه مي شود.حجم بخش كانوني به صورت بيضوي با قطر mm 2-1و طول cm2-1در راستاي محور تابش است.
انواع سرطان هايي كه با HIFU درمان مي شوند:
* سرطان پروستات : HIFU در اروپا بصورت يك روش رايج درماني و كلينيكي در درمان BPH و COP (سرطان پروستات) استفاده مي شود . دراين شيوه پروب را ازركتوم وارد بدن بيمار مي كنند و با استفاده از يك دستگاه ترانس ركتال پروستات را چندين بار تا نابودي كامل تومور هدف قرار مي دهند .
* سرطان كبد : به دليل شا يع بودن اين نوع سرطان درمان هاي زيادي در اين زمينه پيشنهاد شده ودر راستاي آن HIFU نيز به دليل غيرتهاجمي بودن بسيارمورد توجه وآزمايش قرار گرفته است . كل زمان درمان از 1 ساعت براي تومورهاي سطحي 2سانتي متري تا 5 ساعت يا بيشتر براي تومور هاي 10 سانتي متري متغير بوده است . HIFU هم اكنون در چين بعنوان يك روش درماني براي سرطان كبد پذيرفته شده است .
البته در مجموع موارد انساني كمي با HIFU درمان شده اند و بيشتر آزمايشا ت روي حيوانات ا نجام يافته است.روش اصلي درمان كما كان جراحي است اگر چه در صد بازماندگان اين بيماري بعد از جراحي تنها 30-25در صد تا 5 سال بعد از عمل مي باشد .
* سرطان مثانه : سرطان سطحي مثانه يكي از مواردي است كه براي درمان با HIFU خارجي مناسب شناخته شده است .اولتراسوند تشخيصي روش جايگزين سيستوسكوپي شده است و اگر بتواند با HIFU همراه شود مشكل روش تهاجمي سيستوسكوپي را نخواهد داشت .در مقايسه ي نتايج موفقيت آميز آزمايش هاي باليني انجام شده كه قابل رقابت با روش هاي درماني رايج است ، HIFU به زماني بيشتر و بيهوشي موضعي نياز دارد .در نتيجه اين روش هنوز بعنوان يك روش مناسب تر معرفي نشده است .
*سرطان كليه : مطالعات زيادي در حيوانات كوچك انجام شده كه در آنها قسمت هاي بزرگ شده ي خوش خيم و بد خيم در كليه تخريب شده اند و همچنين در بعضي از آزمايشات نيز كليه ي سالم و طبيعي حيوانات بزرگ هدف قرار گرفته اند . گرچه آزمايشات باليني محدود و در سطح مقدماتي بوده اما دقت و ضريب اطمينان اين تكنيك با توجه به پيشرفت هاي تكنولوژيكي در حال افزايش است . در چين تومورهاي كليوي در اندازه هايcm13-3درمان شده اند .
*سرطان سينه : HIFU در چين يك روش درماني تاييد شده براي درمان سرطان سينه است . در ديگركشورها نيز تحقيقاتي صورت گرفته است .
*سرطان استخوان : HIFU درچين براي درمان سرطان استخوان نيز به عنوان يك روش درماني پذيرفته شده است .
در مورد سرطان هاي ديگر تحقيقات بسيار محدود بوده است . HIFU همچنين براي تسكين درد در بيماران مبتلا به سرطان هاي پيشرفته مثل سرطان پانكراس (لوزالمعده) نيز به كار رفته و نتايج خوبي حاصل شده است .
عليرغم تحقيقات ارزشمندي كه در زمينه ي HIFU انجام شده ، استفاده از آن به عنوان يك وسيله ي جراحي غير تهاجمي در بسياري از موارد هنوز در مرحله ي مقدماتي خود قرار دارد . اما به نظر مي رسد كه محدوده ي بيماري هاي قابل درمان با HIFU بسيار وسيع باشد و با توجه به تحقيقات انجام شده و پيشرفت هاي حاصل شده در سال هاي اخير HIFU در آينده مي تواند نقش مهمي در درمان سرطان ايفا كند.
آدرس جدید ما xrays.ir